Newton en Einstein ter discussie gesteld in documentaire

Onder de titel Schwerkraft zendt Arte-televisie op vrijdag 26 februari — tussen 23:15 die avond en 00:05 uur op zaterdag 17 februari — een documentaire uit met de deeltjesfysicus Brian Cox. Zijn optreden leidt tot de vraag "Is de zwaartekracht de sleutel tot een nieuwe, allesomvattende wereldtheorie?" Genoemde wetenschapper gelooft daar stellig in, en daarom heeft hij de — volgens menigeen beslist euvele — moed om de theorieën van niet alleen een der belangrijkste van de leidende figuren in de wetenschappelijke revolutie van de zeventiende eeuw, Isaac Newton (1643-1727), ter discussie te stellen, maar ook die van één der drie figuren die het denken van de twintigste eeuw met grote nadruk hebben beïnvloed: Albert Einstein (1879-1955).
Dit doet hij echter niet lukraak, doch op grond van inzichten die zijn ontstaan door onderzoek. In de documentaire kunnen we Brian Cox zelf horen oreren en verkaren, en daarbij zal hij 'gebruik' maken van nieuwe wetenschappelijke experimenten.
Het is een Britse documentaire van Paul Olding uit 2008; deze wordt uitgezonden op het beeldformaat 16:9 met stereofonisch geluid. Het is een bijdrage van Arte France aan deze tweetalige zender. Arte herhaalt deze documentaire op zaterdag 27 februari vanaf 10:55 uur in de ochtend.
___________
Afbeeldingen
1. Sir Isaac Newton.
2. Albert Einstein tijdens een voordracht te Wenen in 1921, waar hij op een bord aantekeningen maakt die zijn woorden ondersteunen.

België's Canvas-televisie presenteert De allergieplaneet

De tweede Belgische, Nederlandstalige televisiezender Canvas presenteert op dinsdag 23 februari, 's avonds tussen 22:00 uur en 23:00 uur, de BBC-documentaire Allergy planet van Naomi Austin, over de meer dan schrikbarende toename van eczeem, alstma en tal van voedselintoleranties.
Ondanks hele reeksen aan wetenschappelijke bewijzen en praktijkvoorbeelden die niet weg te redeneren vallen, zijn er nog altijd hele volksstammen, inclusief een aantal witjassen, die er zeker van zijn dat het om inbeelding gaat, om psychosomatische achtergronden die zorgen voor fenomenen die we samenvatten in het letterwoord cara: chronische aspecifieke respiratorische aandoeningen.
Wij herinneren ons dat er jaren geleden in Engeland een onderzoek was gedaan naar het voorkomen van allergieën in een bepaald groot flatgebouw. Er was 'slechts' sprake van een relatief klein aantal mensen met zulke symptomen. Na de aanleg van de ingebruikneming van een zeer brede, uiterst druk bereden snelweg, direct langs dat flatgebouw, bleek na enige tijd dat het aantal mensen aldaar dat cara in enigerlei vorm was gaan ontwikkelen, met een opvallend groot percentage was toegenomen.

Reformator Martin Luther en de functie van zijn Gezangen

Van de serie documentaires die onder de titel A History of Christianity door BBC Two-televisie wordt uitgezonden, en waarin professor Diarmaid Mac Culloch de oorsprong en de historische ontwikkeling van het christendom onderzoekt, staat op zaterdag 6 februari een nieuwe aflevering op de rol. Deze heeft de Hervorming als thema.
In de aflevering in kwestie — Reformation: The individual before God —, die zal worden uitgezonden door BBC Two, tussen 19:15 uur en 20:15 uur, komt de grote Hervormer aan bod die de naam Martin Luther (1483-1546) draagt. De hooggeleerde MacCulloch laat zien welke techniek Luther heeft toegepast om de mensen uit zijn wijde omgeving met de inhoud van de oudste anthologie van de westerse wereld — De Bijbel — vertrouwd te maken: door het schrijven van Gezangen.
De voormalige monnik had zich eveneens ten doel gesteld een Duitse vertaling van de Bijbel te realiseren, hetgeen hem is gelukt.

Over het omgaan met ouderdom: Tineke en Leo Vroman

In aansluiting op de bijdrage over ouderdom, eerder deze week, is het ongetwijfeld interessant om u te wijzen op een documentaire van het Humanistisch Verbond, die net voordat het BBC-programma in kwestie beëindigd is, zal beginnen op Nederland 2 omstreeks 22:50 uur, in de reeks Levenskunstenaars zal uitzenden.

In die nieuwe aflevering worden opnieuw mensen voorgesteld die zich in de winter van hun leven bevinden en hun dagelijks bestaan vormgeven.
Woensdag kunt u de confrontatie aangaan met het als dichtersechtpaar gekwalificeerde Tineke en Leo Vroman, 88, respectievelijk 94 jaar.
Naast de vele literair teksten die uit Leo Vromans pen zijn gevloeid, heeft hij, relatief lang geleden, als medicus het boek Bloed geschreven, dat inmiddels een lange trsditie kent als standaardwerk.
__________
Afbeelding: Leo en Tineke Vroman. (Foto: Holland Doc, VPRO.)

BBC's Horizon met een documentaire over ouder worden

Don't grow old
Het verschijnsel oud(er) worden is een thema dat de laatste tijd op allerlei fronten pregnant in het centrum van de belangstelling staat. Dit gebeurt in verband met tal van voorzieningen die onder druk komen te staan als gevolg van juist de opvallende stijging van de gemiddelde leeftijd. Dat betreft (medische) verzorging, inkomens- en uitkeringskwesties: pensioenen en andere oudedagsvoorzieningen. Daarmee komen we, althans in de westerse maatschappij, steeds dichter bij het oogmerk van 'eeuwig leven' en tegelijkertijd de dood zoveel mogelijk voor ons uit te schuiven. Al heel wat jaren — zeg maar gersut: reeds eeuwen lang — hebben wetenschappers pogingen ondernomen, een Jeugdelixer te maken. 
In de aflevering van de populair-wetenschappelijke documentaireserie Horizon — die op woensdag 3 februari, 's avonds tussen 22:00 uur en 23:00 uur, via BBC 2 zal worden uitgezonden onder de titel Don't grow old — worden wetenschappers voorgesteld die, elk op hun eigen wijze, proberen greep te krijgen op de vraag waarm we oud worden en wat eventueel daartegen kan worden ondernomen.

Aspecten van het rijk geschakeerde fenomeen Angst (2)

Kinderen die niet (willen) spreken
In mijn jeugd — prehistorie inmiddels — vertelde zowel mijn grootvader thuis alsook zijn zuster, als die te logeren kwam, verhalen over hun jeugd en bijzondere gebeurtenissen in de tijd die in de cultuurhistorie bekend staat als fin de siècle, de ruime overgang van de negentiende in de twintigste eeuw. Van die talrijke verhalen waarvan u enkele kunt vinden op de website Tempel der Anekdoten, ging er één over een jongetje dat niet wilde spreken. Toen het ventje drie jaar oud was en nog steeds geen woord had gezegd, besloten de ouders het kind toch eens door de dorpsarts te laten onderzoeken. Op de vraag wat er scheelde, kreeg de dokter het adequate antwoord dat het kind niet wilde spreken. De arts onderzocht het kind en stelde geen enkele fysieke afwijking vast. Een diagnose stelde de dokter niet, maar wel had hij een dringend advies aan de ouders: "Zorg maar dat hij het zwijgen leert."
Deze nuchtere — maar ook filosofische en maatschappelijk relevante — opmerking deed echter geen recht aan eventuele psychische problemen waarmee het kind te kampen had. Daaraan werd eind negentiende eeuw echter veel minder aandacht aan besteed dan heden ten dage, al is de neiging om (al te) veel als een psychische kwestie af te doen, heden ten dage wellicht hier en daar, af en toe, ietwat overtrokken. 

BBC-documentaire
Op dinsdag 2 februari, zendt BBC One-television 's avonds vanaf 23:35 uur onze tijd tot in het vroeg-nachtelijke uur 00:25 uur van woensdag 3 februari een documentaire uit met de titel My child won't speak, over kinderen die in tal van maatschappelijke situaties kennelijk zulk een diep ingrijpende angst ondergaan dat ze niet kunnen praten. Dat betekent in ieder geval dat er een niet geringe communicatiestoornis optreedt die verregaande gevolgen kan hebben. Niet voor niets bestaan er ouders die soms wilden dat hun kind buiten ging spelen of zich op een andere manier ging verpozen dan de hele tijd met vragen, op- en aanmerkingen te komen of honderduit te praten. Hoewel dat laatste fenomeen, als het tot in het extreme geschiedt, ook op een zeker defect zou kunnen wijzen, is dat niet altijd het geval, want juist de geboren praters — als het even meezit, vind je daartussen geboren vertellers — schenken de mensheid boeken vol met verhalen. Al is dat vanzelfsprekend geen garantie voor het ontbreken van eventuele kleine tot en met zeer grote defect-toestanden.

Emotionele handicap
Naast dat fenomeen van de vermoeide ouder(s) die het allemaal even niet meer aan kan (kunnen) omdat hun (beider) hoofd als een uitgeknepen citroen aanvoelt, bestaan er ook opvoeders die met de handen in het haar zitten, juist omdat kindlief de lippen stijf op elkaar houdt, en die mensen zouden er dan ook een lief dingvoor over hebben dat er een verbale aanval door de nakomeling(en) in kwestie zou worden ingezet.
In de documentaire — die als onderdeel van de vierdelige BBC-reeks Being Mum wordt uitgezonden — wordt de kijker gecnfronteerd met ouders die kinderen hebben welke lijden aan wat als selectieve stomheid wordt gekwalificeerd. De kinderen in kwestie kunnen wel  degelijk praten, doch als gevolg van een emotionele handicap durven ze het zeer zelden. 
We maken kennis met Megan, tien jaar oud, die "op cheerleaden zit", maar met het roepen van aanmoedigingen doet ze niet mee. [1] Alleen thuis spreekt ze, op school hult ze zich in een permanent zwijgen.
De achtjarige Red komt in de documentaire vorm met een andere vorm van communiceren ondanks het zwijgen: op vragen antwoordt hij door op een zogeheten whiteboard te schrijven.
Hoe de ouders met deze verschillende vormen van zwijgen omgaan, wordt in de film nader belicht.
Dat het fenomeen, de uiting zwijgen meer dan alleen een disfunctie is met betrekking tot het klassieke, intermenselijke communiceren via alledaagse taal, mag duidelijk zijn, evenals het feit dat het toch ook communicatie is in een niet-alledaagse vorm van taal, die nadere aandacht verdient, aangezien zulke uitingen symptomen zijn van een defect, soms zelfs van van een heel scala aan problemen. Doch zolang het problemen zijn, kan er een oplossing voor worden gevonden.
_________
[1] Auteur dezes, prater van origine en van 'beroep', raakt met stomheid geslagen als hij het weerzinwekkende fenomeen van dat zogeheten cheerleaden ziet. Het is een vorm van hersenspoelen en een verschijnsel waarin je goed kunt zien hoe vergiftigend dit jegens kind-, meisje, en jonge vrouw is. Uitermate beangstigend is het fenomeen eveneens, en niet alleen jegens degenen die het (moeten) realiseren, maar tevens jegens de omgeving. Ik zou, gesteld dat ik in Megans situatie verkeerde, ook acuut weigeren nog te spreken en wellicht zelfs de voorkeur geven aan een klein beschuitje met heel cyaankali. Dus misschien is er voor die Megan hoop als de moeder die bij Megan hoort, snel besluit het kind niet langer aan een dergelijke kwelling van verplicht agressief gedrag te onderwerpen.
__________
Afbeelding: voorzijde van het boek De taal van het zwijgen (Gedachten over stille communicatie), verschenen in 1972 van Joost A.M. Meerloo (1903-1976), zenuwarts en auteur over psychische kwesties.