Twee onderzoekers van het NeuroImaging Center van het Universitair Medisch Centrum Groningen hebben via onderzoek aangetoond dat lezen en het zien van met de gelezen tekst vergelijkbare beelden hetzelfde effect sorteren in de menselijke hersenen.
Mbemba Jabbi en Christian Keysers hebben aan het bovengenoemde instituut van het UMCG via tests aangetoond dat in drie gevallen de reactie in de menselijke hersenen dezelfde is. Voor de uitvoering van deze test is gebruik gemaakt van proefpersonen die in een MRI-scan werden gelegd en bij vervolgens op drie verschillende manieren emoties werden opgeroepen: er werd hun een filmpje getoond van iemand die walgt, daarna kregen ze iets weerzinwekkends te drinken en ook kregen ze de mogelijkheid zich te verplaatsen in de gevoelssituatie van iemand die walgt doordat hij wordt ondergekotst door daarover te lezen. In alle drie gevallen lichtte hetzelfde gebied in de hersenen op.
Conclusies
Hoe dikwijls wordt in de dagelijkse praktijk door miljoenen mensen niet toch de voorkeur gegeven aan filmbeelden, voornamelijk via de thuisbioscoop, boven een geschreven tekst, die in de vorm van boek of tijdschrift — in ieder geval in gedrukte vorm — beschikbaar is. Hoewel er op zich niets tegen 'bewerkte boeken' in hoorspelvorm of als speelfilm, dan wel als documentair materiaal, in te brengen valt, heeft Lezen nog altijd het voordeel dat ieder zelf beelden kan consgtrueren op basios van datgene wat zij of hij heeft aangereikt gekregen.
In geval van een film
heeft de regisseur de beelden voor u gekozen, en hoewel dat niet per definitie van (veel) mindere kwaliteit hoeft te zijn, wordt u de mogelijkheid van een eigen versie — in ieder geval voor een deel — ontnomen, en dat geldt eveneens als u, na de beelden te hebben laten spreken, alsnog de tekst aan een heel nauwkeurig onderzoek zou onderwerpen. De spontaneïteit van in het eigen brein te creëren beelden valt dan niet meer te realiseren. En nu de onderzoekers hebben aangetoond dat de emoties in reacte op deze twee verschillende vormen van communicatie hetzelfde effect hebben, zou dat een goede reden kunnen zijn om (weer meer) te gaan lezen. De schrijver Albert Helman omschreef het geluk dat lezen u biedt, ook als er minder aangename dingen worden beschreven, in één van zijn boektitels: Leef duizend levens.____________
Afbeeldingen
1. Hoofdingang van één der grootste ziekenhuizen van Nederland: het Universitair Medisch Centrum Groningen.
2. Tekstgedeelte van het voorplat van het in linnen gebonden boek Leef duizend levens, dat zowel als Sesam der Kunst — onderdeel van de Sesam-Encyclopedie — alsook in dezelfde vorm met weglating van de toevoeging in 1941 is verschenen.
3. De Nederlandse schrijver Albert Helman (1903-1996), die de burgerlijke naam droeg: Lodewijk (Lou) Alphonsus Maria Lichtveld.
